Snel naar: advies en product

Hepafilter of ook een koolstoffilter in je luchtreiniger. Wat is wijsheid?

Er zijn verschillende manieren om de lucht te reinigen. Een Hepa filter is tegenwoordig de meest gebruikte én effectieve manier. Ook een luchtreiniger met koolstoffilter is een veelgebruikte methode. Maar hoe werken deze filters en hoe verschillen ze van elkaar? In deze blog vertellen we je in welke situaties je het beste welk filter gebruikt. Zo weet je of een Hepafilter of toch ook een koolstoffilter bij jouw luchtreiniger past.

Waarom is een hepa filter nuttig?

Het meest gebruikte filter bij luchtreiniging is het hepa filter. Dit is het filter dat men gebruikt om de luchtvervuiling, zoals fijnstof en virussen, uit de lucht te filtreren. Ook bij koolstoffilter luchtreinigers zit er bijna altijd een hepa filter in. Een hepa filter werkt nét anders dan de meeste filters. De meeste filters zijn eigenlijk gewoon een zeef. De lucht gaat door de zeef heen. Past een deeltje niet door de zeef heen? Dan vangt het filter het af. Hoe fijnmaziger het filter hoe meer deeltjes je dus uit de lucht verwijderd. Dit heeft echter ook een nadeel. Als het filter fijnmaziger is past er ook minder lucht doorheen. Hierdoor ga je óf minder lucht filteren óf je moet een zwaardere motor inzetten. Allebei geen aantrekkelijke opties. Het Hepa filter heeft hier een oplossing voor gevonden.

Hoe werkt een hepafilter?

Elke goede luchtreiniger, koolstoffilter of geen koolstoffilter, heeft een hepa filter nodig. Een hepa filter werkt met verschillende lagen vezels. Dit zijn eigenlijk lange draden. Door deze op een willekeurige manier over elkaar heen te leggen ontstaan kleine gaten. Deze filteren de lucht. Het bijzondere aan een hepa filter is dat het deeltjes filtert die kleiner zijn dan de gaten in het filter. Een hepa filter werkt namelijk met twee verschillende methodes. Het barrière effect is het simpelste. De gaten tussen de vezels zijn voor sommige deeltjes simpelweg te klein en daarom komen ze vast te zitten. Dit is in feite normale filtratie. Het tweede effect heet het traagheidseffect. Doordat de vezels op een willekeurige manier over elkaar heen zijn gelegd moet de lucht veel bochten en kronkels maken. Deeltjes die wel door de gaten heen passen, maar niet snel genoeg alle bochten maken botsen dus ook tegen de vezels en blijven daaraan plakken. Op deze manier heeft een hepa filter met een kleine motor dus al veel capaciteit en filtert het toch de kleine deeltjes en virussen uit de lucht. Na verloop van tijd raakt het filter verstopt door alle gefilterde deeltjes. Daarom raadt men aan om een hepa filter tussen een halfjaar en 1 jaar te vervangen.

Verschillende levels hepa filter

De naam HEPA is een beschermde naam. Dit betekent dat een filter aan bepaalde standaarden moet voldoen om zichzelf hepa filter te mogen noemen. In Europa bestaan twee categoriën hepa filters: H13 en H14. Een H13 filter moet ten minste 99,95% van de deeltjes kleiner dan 0,3 micrometer verwijderen. Ter vergelijking, dat is meer dan 50 keer zo klein als een haar! Als de werking van het filter boven de 99,99% stijgt, mag het zichzelf H14 noemen. Is het filter zo fijn dat het meer dan 99,9995% van het vuil verwijderd? Dan is het een Ultra Low Particulate Air (ULPA) filter. Voor de meeste situaties maakt dit verschil nauwelijks meer uit. Vooral cleanrooms in ziekenhuizen en laboratoria maken gebruik van ulpa filters. Ook hierbij geldt, hoe fijnmaziger het filter, hoe minder lucht er doorheen past. Koolstoffilters voor luchtreinigers hebben deze kwalificaties niet. Zij werken op een andere manier.

En Active Ion Hepa filters dan?

Soms heb je ook de optie tot AIH filters. Dit is een subtype van Hepa filters. Men noemt deze ook wel Active Ion Hepa filters genoemd. Deze filters zijn minder gericht op het barrière effect en meer op het traagheidseffect. Dit filter werkt met geïoniseerde vezeldraden. Hierdoor trekken ze meer luchtvervuiling aan. Je hebt dus minder kleine gaten nodig om hetzelfde filtratie niveau te bereiken. Hierdoor zijn luchtreinigers met AIH filters krachtiger en zuiniger.

Koolstoffilter luchtreiniger

Als een Hepa filter zo goed werkt, waarom heb je dan nog een luchtreiniger met koolstoffilter nodig? Het antwoord luidt dat koolstoffilter luchtreinigers en hepa filters geschikt zijn voor andere dingen. Met hepa filters verwijder je luchtvervuiling. Dit zijn deeltjes die wij inademen en verschillende gezondheidsklachten te weeg brengen. Maar er bestaat nog een klasse luchtvervuiling, en daar doet een hepa filter niks tegen. Dit zijn gassen en geuren. Een normaal filter dat werkt als een zeef houdt gassen natuurlijk niet tegen, hoe klein ze ook zijn. Toch zijn bepaalde gassen erg vervelend of schadelijk en sommige zelfs giftig. Hier is ozon een mooi voorbeeld van. Ook vieze geuren zijn natuurlijk nooit fijn. Met een koolstoffilter houdt een luchtreiniger geuren en gassen wel tegen. Hiermee hou je je binnenklimaat dus comfortabel en gezond. Een koolstoffilter moet je echter nooit op zichzelf inzetten. Luchtvervuiling zoals fijnstof houdt hij namelijk niet tegen.

Hoe werkt een luchtreiniger met koolstoffilter?

Een koolstoffilter in een luchtreiniger werkt dus niet met doorsnee filtratie. Dit type filter werkt dankzij adsorptie. Dit is anders dan absorptie! Hierbij neemt een vloeistof een andere vloeistof op. Denk bijvoorbeeld aan het mengen van limonadesiroop met water. Adsorptie is het proces waarbij gassen en andere kleine organische stoffen zichzelf chemisch binden aan het koolstof. Zo verdwijnen ze dus uit de lucht. Veel filters prijzen zichzelf aan als zogenoemde “active carbon” of gewoon aktief koolstof. Dit betekent dat het koolstof is bewerkt tot hele kleine deeltjes. Hierdoor heeft het koolstof een veel groter oppervlakte dan normale koolstof. Één gram activated carbon bedekt wel tot 3000 meter aan oppervlakte! Dit is belangrijk, want met meer oppervlakte bindt het koolstof meer vervuilende gassen aan zich. Hierdoor is hij effectiever en gaat hij langer mee. Na verloop van tijd raakt de koolstof echter verzadigd en is het uitgewerkt tegen gassen en geuren. Om een hoge effectiviteit te behouden is het daarom belangrijk in de luchtreiniger het koolstoffilter elk jaar te vervangen.

Ik heb al een filter in mijn ventilatiesysteem, is dat een hepafilter?

Veel ventilatiesysteem maken ook gebruik van filters. Dit zijn echter zelden hepa filters. Dit komt omdat luchtreiniging en ventilatie twee verschillende doelen hebben. Met luchtzuivering wil je de lucht reinigen. Hiervoor zijn fijnmazige hepa filters essentieel. Ventilatie heeft als doel zo goed mogelijk buitenlucht aan te voeren en binnenlucht af te voeren. Fijnmazige filters werken dit juist tegen. Hoe fijnmaziger de filters zijn hoe meer energie het immers kost om lucht door het ventilatiesysteem te werken. Vandaar dat bij ventilatiesystemen grove filters de norm zijn. Een combinatie van ventilatie en luchtreiniging werkt daarom het beste. Je combineert de verse lucht van een ventilatiesysteem met de circulatie van een luchtreiniger die met zijn hepafilter en/of carbon filter de lucht verder zuivert. De circulatie van een luchtreiniger kun je dermate verfijnen dat de gehele binnenlucht bereikt wordt. Zo zorg je ervoor dat alle hoeken en gaten van jouw werkpek of woonruimte schone lucht hebben.

Hoe zit het dan met ionisatie?

Bij veel luchtreinigers heb je tegenwoordig de optie om ionisatie toe te voegen. Hiermee maak je het filterproces effectiever dan met alleen een hepa filter en dood je virussen en bacteriën sneller. Helaas komt bij de meeste ionisatoren ook ozon vrij. Dit is een giftig gas wat zijn eigen gezondheidsproblemen met zich meeneemt. Een koolstoffilter in de luchtreiniger verwijdert de ozon weer. Sommige luchtreinigers maken gebruik van ionisatie vóór het filter. Deze methode creëert nauwelijks ozon en is daarom een goed alternatief. Meer over ionisatie en ozon lees je in deze blog.